به گزارش سلام لردگان، بازي سخت و جدي ديپلماتيک بين تهران و شش پايتخت اروپايي و آمريکايي طي دو روز گذشته تازه شروع شد. دو طرف توافق کرده‌اند که جزئيات آنچه در اين دو روز گذشته را محرمانه باقي گذارند و اين نشان از آن دارد که بازي خيلي پيچيده‌تر از آن چيزي است که افکار عمومي تصور آن را دارند. اگر نگاهي به تفاوت بين لبخندهاي ديپلماتيک نيويورک و ادبيات اين دو روز ديپلمات‌ها بيندازيم متوجه مي‌شويم که آنچه در نيويورک رخ داد تنها يک ادبيات‌سازي کلان بود اما آنچه در پيش است، «سياست واقعي» (Real Politics) است.
از اينجا به بعد حربه‌ها و ابزارهاي قدرت به ميدان مي‌آيند، لابي‌ها نقش خود را نشان مي‌دهند و مواضع به وضوح به‌منصه ظهور مي‌رسند. خلاصه اينکه کار ظريف و تيمش اصلا کار ساده‌اي نيست. آنها اکنون هم به حمايت و اجماع ملي نياز دارند که پيش‌تر در يادداشتي گفته شد که چگونه قابل حصول است و هم نيازمند نقد آگاهانه و منصفانه هستند چرا که آنها که از بيرون به يک مجموعه نگاه مي‌کنند، قطعا متوجه کاستي‌هايي مي‌شوند که داخل‌نشينان به‌جهت غلبه متغيرهاي نقش‌گرايانه نمي‌توانند در ديدگاه‌هاي خود لحاظ کنند.
چيز قابل توجهي از فضاي واقعي مذاکرات منتشر نشده است تا بتوان قضاوت کرد آيا منطق طرف غربي همچنان مبتني بر «نگاه آهنين رئاليستي» است و يا به قول ظريف، بازي با حاصل جمع صفر را کنار گذاشته است؟ نمي‌دانيم که آيا مذاکرات دو روز اخير مذاکراتي مبتني بر همکاري و حل مناقشات بوده، يا منطق بي‌رحم سياست – قدرت بر آن مستولي بوده است؟
در ميان اظهارنظرهاي مطرح شده در خصوص مذاکرات، تامل‌برانگيزترين اظهارنظر، آن چيزي است که «سرگئي ريابکوف»، نماينده ارشد روس‌ها به زبان آورده است: «نتايج بهتر از آن چيزي است که در آلماتي بوده است اما اين به معناي تضمين پيشرفت نيست.»
روسيه در بين 6 کشور مذاکره‌کننده با ايران بهترين روابط را با کشورمان دارد و به همين جهت، کمترين انگيزه را براي پنهان‌کاري در خود مي‌بيند. ريابکوف در جمله بسيار تامل‌برانگيز ديگري افزوده است: «فاصله ميان مواضعي که توسط ايران و قدرت‌هاي جهاني درباره اين موضوع اتخاذ شد را مي‌توان کيلومترها توصيف کرد، در حالي که پيشرفتي که حاصل شد را مي‌توان چند گام دانست.»
کاخ سفيد اما در بيانيه خود در خصوص ژنو، سطح جديت تيم ايراني را ستوده است. اشتون نيز گفته است که طرفين در سطحي بي‌سابقه به جزئيات پرداخته‌اند. اين دو اظهارنظر يعني آنکه مذاکرات از منظر طرف غربي مذاکرات خوبي بوده است. اين به ديدگاه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران نيز نزديک است.
در شرايطي که دقيقا نمي‌دانيم در فضاي مذاکرات چه گذشته، از برآمدها و سخن‌ها مي‌توان چنين برداشت‌هايي را مطرح کرد:
1- گام نخستين در ژنو از سوي تيم ايراني محکم و قوي برداشته شده است. ايران پيشنهادي را ارائه کرده که طرف‌هاي درگير در مذاکرات نمي‌توانند از کنار آن به‌راحتي بگذرند بنابراين و فقط در سطح مذاکرات دو روزه اخير، مي‌توان قضاوت کرد که اکنون تيم ايراني احساس موفقيت مي‌کند و خود را به‌نوعي برنده ميدان مي‌بيند؛
2- سخنان ريابکوف بيان‌گر آن است که منطق رئاليستي دست‌کم به‌طور کامل از مذاکرات رخت برنبسته و اختلافات نظر بسيار شديد بوده است. عباس عراقچي، مذاکره‌کننده کشورمان نيز چهارشنبه‌شب در پاسخ به يکي از سوالات خبرنگار شبکه خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران اذعان کرد که اختلافات همچنان زياد است.
3- قرار است تيم مذاکره‌کننده آمريکايي، به‌زودي با گروهي از مقامات اسرائيلي ديدار کند. از اين رو رژيم صهيونيستي نه‌تنها در جريان کامل پيشنهاد ايران قرار مي‌گيرد، بلکه تلاش مي‌کند که بر آن اثر گذارد و مواضع تيم آمريکايي را در راستاي خواسته‌هاي خود تنظيم کند، البته اگر مواضع تيم آمريکايي تفاوت معناداري با مواضع تل‌آويو داشته باشد؛
4- راه درازي تا حصول توافق نهايي مانده است. ايران در پيشنهاد خود بر اساس گفته‌هاي عراقچي، گام نخستين و نهايي را طرح کرده است. بسيار مهم است که ببينيم آيا اين دو گام در نهايت مورد توافق قرار مي‌گيرند يا نه؟
5- در اين مذاکرات ايران يک دست‌آورد بزرگ داشت. رسانه‌ها و مقامات غربي از اين پس نمي‌توانند ادعا کنند که ايران در مذاکرات جدي نيست چون خود به جديت طرف ايراني اذعان کرده‌اند. اين بدان معنا نيست که کشورمان پيش از اين با جديت در مذاکرات حاضر نمي‌شده بلکه بدان معناست که موفق شده، اعتراف به جديت خود را از زبان طرف‌هاي غربي بگيرد؛
6- افکار عمومي کشور بايد در خصوص آنچه رخ داده و آنچه رخ مي‌دهد صبوري پيشه کرده و از بازخوردهاي هيجاني بپرهيزند. در شرايط فعلي، رفتارها و افکار هيجان‌زده و احساساتي، دقيقا همان چيزي است که ما نيازي به آن نداريم.
در پايان، توصيه‌اي به تيم سياست خارجي کشورمان ضروري به‌نظر مي‌رسد. اين درست است که قرار شده پيشنهاد ايران فعلا رسانه‌اي نشود اما ترديد نبايد کرد که رسانه‌هاي منتسب به رژيم صهيونيستي با نفوذ گسترده‌اي که دارند به آن دست خواهند يافت و آن را به‌شکلي که مي‌خواهند و متناسب با خواست تل‌آويو است به افکار عمومي ارائه خواهند کرد. در اين صورت لازم است که وزارت خارجه کشورمان در خصوص مديريت افکار عمومي داخلي و بين‌المللي تدبيري بينديشد.
انتهاي پيام/
منبع:فارس